Jeśli cieszysz się prywatną, przydomową przestrzenią, tuż po sezonie wakacyjnym musisz prawidłowo przygotować ogród przed nadejściem zimy. Będziesz mieć ręce pełne roboty, ale Twoje zaangażowanie się opłaci. Sprawdź, jakie prace wykonać jesienią, aby w kolejnym sezonie wiosennym i letnim móc cieszyć się bujną roślinnością oraz komfortowym spędzaniem czasu na świeżym powietrzu. Jak przygotować ogród na zimę? Kompendium wiedzy krok po kroku prezentujemy poniżej.
Kiedy rozpocząć prace w ogrodzie przed zimą?
Jesienne porządki w ogrodzie zajmą nieco czasu, ale są konieczne, aby zachować roślinność w dobrym stanie i móc liczyć na piękne widoki z przyrodą w roli głównej już wczesną wiosną. Jak przygotować ogród na zimę i kiedy zabrać się do ostatniej pracy na zielonym terenie, zanim pokryje go warstwa śniegu? Koniecznie jeszcze przed nadejściem mrozów!
Najlepszym czasem na porządki w ogrodzie jest październik. To wtedy aura sprzyja jeszcze spędzaniu czasu na zewnątrz, a nocą można liczyć na brak przymrozków. Co istotne, to wtedy w ogrodzie zauważa się nadmiar opadłych liści, które regularnie należy zbierać z murawy, zanim rozpocznie się proces ich gnicia. W przygotowaniu ogrodu na zimę sprzyja jesienna pogoda, która nie zawsze przecież obfituje w deszcze. Wraz ze zmianą klimatu, opady atmosferyczne występują coraz rzadziej.
Rośliny uprawiane w ogrodowej przestrzeni należy przygotować do zimy, zanim pójdą w stan spoczynku. W przeciwnym razie już po pierwszych przymrozkach będą bardziej narażone na różnego rodzaju choroby, w tym infekcje grzybowe, mogą więc ulec całkowitemu zniszczeniu. Pamiętaj, że przygotowanie ogrodu do zimy musi przebiegać w procesie realizacji licznych czynności, a te należy dobierać, uwzględniając rodzaj i gatunek ogrodowej roślinności.
Przygotowanie ogrodu do zimy — podlewanie roślin jesienią
Jeśli jesienią możesz cieszyć się piękną, słoneczną pogodą bez obfitych opadów deszczu, musisz samodzielnie zadbać o właściwe podlewanie ogrodu i wszystkich roślin, jakie uprawiasz na zielonym terenie. Podlewanie kwiatów i krzewów może odbywać się do czasu pierwszych przymrozków, ponieważ zamarzająca woda w glebie nie będzie działać korzystnie na ukorzenienie roślin. Cały ogród warto podlewać dużą ilością wody, dzięki temu zostanie ona zmagazynowana w ziemi, a rośliny będą mogły ją pobierać również w czasie zimy. Co więcej, w wilgotną glebę lepiej wsiąkają opady deszczu oraz topniejący śnieg, co również ma ogromne znaczenie dla zachowania dobrego stanu roślinności przez całą zimę.
Przestań podlewać rośliny w ogrodzie, kiedy temperatura powietrza spadnie poniżej 0 stopni Celsjusza i na takim poziomie utrzyma się co najmniej przez kilka dni.
Jesienne nawożenie roślin
Najlepsze nawozy, które można stosować już w sierpniu i w ten sposób przygotowywać rośliny do sezonu zimowego, to nawozy organiczne, które nie zawierają azotu, za to są bogate w fosfor i potas. Potasowe nawozy mineralne sprawdzają się szczególnie dobrze, aby przyspieszyć drewnienie pędów i ochronić je przed ujemnymi temperaturami w czasie zimy.
Jesienne nawożenie wykonuj od końca sierpnia aż do października, dobierając odpowiednie preparaty, biorąc pod uwagę rodzaj roślinności. Bez problemu znajdziesz gotowe mieszanki dedykowane konkretnym gatunkom krzewów oraz nawozy na trawnik.
Sprzątanie ogrodu
W okresie jesiennym zadbaj o porządek w ogrodzie. Zaplanuj prace sprzątające najpóźniej na drugą połowę października. Wtedy:
- usuń z trawnika opadłe liście i suche gałęzie,
- usuń resztki roślinne z powierzchni ogrodu i obumarłe części roślin,
- usuń zmienione chorobowo części roślin ogrodowych i zastosuj celowaną kurację leczniczą,
- przytnij gałęzie drzew i krzewów, uwzględniając okresy cięcia dedykowane konkretnym gatunkom,
- zrealizuj ostatnie koszenie trawy i usuń skoszoną darń,
- wyczyść, zakonserwuj oraz schowaj narzędzia ogrodowe,
- zabezpiecz rośliny przed działaniem niekorzystnych warunków atmosferycznych zimą, jeśli tego wymagają.
Do podstawowego sprzątania ogrodowego terenu przydadzą Ci się proste narzędzia ogrodnicze, jak grabie, motyka, szpadel. Doskonale sprawdzi się też sekator, nożyce i taczka do łatwego transportowania odpadów.
Zabezpieczenie roślin
Kolejnym elementem odpowiedniego przygotowania ogrodu przed nadejściem zimy jest zabezpieczenie wszystkich roślin, które mogą nie być odporne nie tylko na niską temperaturę, ale również na działanie śniegu czy podmuchy silnego wiatru. Szczególną ochroną obejmij młode pędy, właściwego zabezpieczenia wymaga również trawnik, rabaty czy rośliny zimozielone. Nie możesz zapomnieć również o drzewkach owocowych, tak naprawdę specjalnego przygotowania do zimy wymaga większość roślin w przydomowym ogrodzie.
Jak przygotować ogród na zimę — pielęgnacja rabat
Jesienna pielęgnacja rabat przebiega głównie w dwóch etapach. Po pierwsze należy regularnie usuwać wszystkie chwasty, które zabierają roślinom bylinowym wartościowe składniki odżywcze, wodę oraz zabierają im potrzebne do rozrostu miejsce. Po drugie, rabaty bylinowe zawierają najczęściej delikatne, mało odporne na mróz rośliny. Właśnie dlatego zaleca się okrywanie roślin. W tym celu najlepiej sprawdzą się suche liście, kora czy rozdrobnione gałęzie. Doskonale sprawdzą się również maty słomiane i agrowłóknina. Ponieważ z rabat usuwa się przed zimą części naziemne roślin, funkcję zabezpieczającą przed mrozem może pełnić też drobny żwir czy grys ozdobny.
Przygotowanie trawnika do zimy
Jesienne prace w obszarze trawnika nie są skomplikowane ani wymagające. Z powierzchni trawnika wystarczy zebrać suche liście, z zielonego dywanu warto pozbyć się też gałęzi i innych resztek roślin, które pod warstwą śniegu mogłyby zacząć gnić i przyczynić się do wystąpienia pleśni pośniegowej.
Kiedy trawnik zostanie dokładnie sprzątnięty, jeszcze przed pierwszymi przymrozkami należy wykonać ostatnie koszenie murawy. Prace w ogrodzie tego rodzaju powinno wykonać się maksymalnie do połowy października. Przy sprzyjającej pogodzie koszenie może odbyć się jeszcze na początku listopada. Pamiętaj tylko, że zbyt nisko skoszona trawa może nie być odporna na niskie temperatury, a mrozy mogą zniszczyć jej system korzeniowy. Najlepiej przyciąć murawę na około 4 cm wysokości.
Co ważne, na powierzchni trawnika nie należy pozostawiać resztek skoszonych źdźbeł, ponieważ może to doprowadzić do gnicia murawy. Kiedy spadnie śnieg, nie zaleca się również deptania trawnika.
Ochrona ogrodu zimą — rośliny młode
Rośliny młode, to te, które zostały posadzone do trzech lat wstecz. Właśnie one są szczególnie narażone nie tylko na choroby, ale również niekorzystne działanie niskich temperatur czy silnych podmuchów wiatru. Może dojść do ich mechanicznego zniszczenia albo przemarznięcia.
Jak chronić młode pędy i rośliny dopiero co posadzone przed zimą? Obowiązkowym elementem jest okrywanie roślin materiałem, który przepuszcza powietrze, ale jednocześnie zabezpieczy przed utratą wody i ujemnymi temperaturami. W tym celu świetnie sprawdzają się słomiane maty i agrowłóknina. Do okrywania roślin nie zaleca się stosowania folii, ponieważ nie przepuszcza ona powietrza.
Szczególną uwagę należy zwrócić na ochronę słabo rozwiniętego jeszcze systemu korzeniowego młodych roślin. Przyda się gruba ściółka, na przykład z warstwy kory, żwiru, torfu czy szyszek i gałęzi. Roślinność mało odporną na mróz doskonale zabezpieczą kopczyki z tych materiałów, które należy tworzyć od nasady.
Co ciekawe, okrywanie roślin nie powinno odbyć się zbyt wcześnie. Przed pierwszymi przymrozkami gruba warstwa ściółki czy zabezpieczenie młodych pędów może przyczynić się do rozwoju grzybów i pleśni.
Przygotowanie do zimy roślin zimozielonych
Rośliny zimozielone są chętnie sadzone w przydomowych ogrodach, ponieważ zdobią teren przez cały rok. Najmniej odporne na działanie mrozu są rośliny zimozielone liściaste, dlatego należy objąć je szczególną ochroną. Doskonale sprawdza się ściółka z kory, suchych liści czy gałązek. Można zastosować również naturalny obornik. Przed warstwą śniegu system korzeniowy i pień dobrze ochroni wyższy kopczyk.
Ciekawostką jest to, że rośliny zimozielone nie przerywają zimą transpiracji, cały czas wyparowują wodę. Okazuje się, że w licznych przypadkach na ich stan wpływają więc nie niskie temperatury, ale deficyt w zakresie nawodnienia. Jesienią szczególnie obficie podlewaj rośliny zimozielone, dzięki czemu w ich tkankach zgromadzi się zapas wody.
Jak przygotować na zimę drzewka owocowe?
Jeśli w Twoim ogrodzie rosną drzewa owocowe, ochroń je przed mrozem, aby latem cieszyć się obfitymi plonami. Szczególną uwagę warto zwrócić na młode drzewka owocowe, które nie zdążyły jeszcze rozwinąć systemu korzeniowego.
Kiedy zabezpieczyć drzewka owocowe przed zimą? Dopiero wtedy, kiedy temperatura spadnie poniżej 0 stopni Celsjusza i prognozowane jest stałe ochłodzenie. Nie należy ochraniać drzewek zbyt wcześnie, ponieważ nie mają one wtedy szans na zbudowanie naturalnej odporności przed mrozem. Najlepszym okresem na zabezpieczenie drzewek owocowych jest połowa listopada, a nawet początek grudnia.
Ochrona drzewek owocowych powinna odbywać się już od poziomu gleby. Warto usypać kopczyk z trocin lub słomy, doskonale sprawdzi się też kora albo naturalny obornik. Pień drzewa można ochronić matą słomianą, wikliną czy agrowłókniną. Pamiętaj jednak, aby dla dobrej cyrkulacji powietrza nie owijać pnia drzewa zbyt ciasno.
W grudniu lub na początku stycznia warto zastosować bielenie pni drzew owocowych wapnem. Biały kolor wapna odbija promienie słońca, dzięki czemu drzewo nie odczuwa tak dużych wahań temperatur za dnia i nocą, mniej aktywne są też soki w drzewie, dzięki czemu mróz nie doprowadza do rozsadzania konaru.
Jak chronić rośliny doniczkowe przed zimą?
Jeśli Twój ogród zdobią rośliny posadzone w donicach, musisz dobrze zabezpieczyć je przed działaniem mrozu. Ich korzenie nie wnikają przecież do głębszych warstw gleby, chroni je tylko niewielka ilość ziemi i materiał, z którego stworzona została doniczka. Oto kilka wskazówek, które pozwolą Ci zachować odpowiedni stan roślin w okresie zimowym:
- rośliny szczególnie narażone na działanie mrozu zabezpiecz zimą, chowając je do pomieszczenia z naturalnym światłem, w którym panuje pokojowa temperatura,
- rośliny doniczkowe, które mają zdobić ogrodową przestrzeń zimą, wstaw do skrzyni z izolacją ze styropianu,
- nie ustawiaj roślin w donicach bezpośrednio na gruncie. Przyda się izolacja, na przykład w postaci styropianu,
- wierzchnią warstwę ziemi w donicy zabezpiecz warstwą kory lub trocin,
- część naziemną rośliny w donicy owiń agrowłókniną, przewiązując ją niezbyt ciasno, ale w taki sposób, aby materiał nie uległ zniszczeniu pod wpływem silnych podmuchów wiatru.
Oczko wodne zimą — jak je zabezpieczyć?
Przygotowanie oczka wodnego zależeć będzie od jego powierzchni oraz głębokości. Bez względu jednak na te parametry, zanim nadejdą pierwsze przymrozki, pamiętaj o wykonaniu prac uniwersalnych, takich jak:
- zebranie z tafli wody oczka wodnego opadłych liści i innych resztek roślinnych. Zalegające na dnie resztki roślinne mogą gnić, co przyczyni się do rozwoju niebezpiecznych dla innych roślin czy ryb bakterii,
- usunięcie z brzegu oczka wodnego resztek roślin i gałęzi. Warto zostawić trzcinę oraz pałki, które stanowią nie tylko doskonały element dekoracyjny, ale mogą też dawać schronienie ptactwu.
Weź pod uwagę, że głębokie oczko wodne, którego głębokość przekracza 100 cm, nie zamarza aż do dna. Również zimą mogą być w nim hodowane ryby. Należy wtedy zwrócić szczególną uwagę na dotlenienie wody. Warto zastosować specjalne tabletki do napowietrzania wody, a już zimą wykonać niewielki przerębel w lodzie.
Z płytkich oczek wodnych, które przemarzają zimą aż do dna, należy zabrać ryby oraz rośliny. Zanim przyjdą pierwsze przymrozki, trzeba zadbać również o urządzenia elektryczne, w tym pompy. Należy przechowywać je w wodzie, ale w pomieszczeniu, w którym panuje temperatura pokojowa.
Z tych najmniejszych oczek wodnych, których dno wyłożone jest folią, można całkowicie wypompować wodę na zimę. Lód może uszkodzić dno. Ta sama sytuacja dotyczy oczek wodnych w ogrodzie, które zostały wykonane z betonu albo zostały wyłożone płytkami.
Jak zadbać o narzędzia ogrodowe i jak je zabezpieczyć na zimę?
Inwestycja finansowa w narzędzia ogrodowe nie jest mała, dlatego warto o nie szczególnie dbać, aby mogły służyć w swojej doskonałości przez wiele lat. Zastosuj nasze wskazówki, dzięki którym drobne narzędzia i wszelkie sprzęty używane w przydomowym ogrodzie przetrwają zimowy okres:
- dokładnie wyczyść wszystkie narzędzia ogrodowe z zabrudzeń, takich jak ziemia czy resztki roślinne. Możesz użyć do tego drucianej szczotki,
- zdezynfekuj grabie, motyki czy widły mydłem ogrodniczym. Możesz użyć również spirytusu,
- osusz dokładnie metalowe i drewniane elementy, aby nie uległy korozji pod wpływem wody,
- drewniane elementy przeszlifuj papierem ściernym i zabezpiecz bejcą ochronną lub pokostem,
- metalowe trzonki i inne elementy zakonserwuj oliwą lub podkładem antykorozyjnym.
Narzędzia ogrodowe warto przechowywać w pomieszczeniu zadaszonym. Doskonale sprawdzi się drewniany składzik lub garaż. Jeśli nie dysponujesz taką przestrzenią, szczelnie owiń je specjalną folią ochronną. Weź pod uwagę, że niektóre sprzęty z napędem muszą być przechowywane w miejscu, w którym nie panuje ujemna temperatura.
FAQ:
1. Kiedy przygotować ogród do zimy?
Pierwsze prace porządkowe w ogrodzie warto wykonać przed pierwszymi przymrozkami. Należy zebrać suche liście, które mogą gnić i przyciąć gałęzie drzew czy krzewów. W październiku dobrze jest okryć rośliny mało odporne na niskie temperatury. Sprawdzą się suche liście, maty słomiane czy agrowłóknina.
2. Czy należy podlać ogród przed nadejściem zimy?
Wszystkie rośliny rosnące w ogrodzie należy obficie podlać przed zimą. Dzięki temu w glebie zmagazynuje się woda, którą rośliny będą mogły pobierać. Ostatnie podlewanie roślin musi odbyć się przed pierwszymi przymrozkami. W przeciwnym razie może dojść do uszkodzenia systemu korzeniowego.
3. Jakie nawozy jesienne sprawdzą się najlepiej?
Przed nadejściem zimy warto dodatkowo wesprzeć rośliny dedykowanymi nawozami. Nie zaleca się stosowania nawozów azotowych, za to świetnie sprawdzą się nawozy organiczne, szczególnie te z dużą zawartością fosforu oraz potasu. W ramach jesiennego nawożenia należy korzystać z preparatów odpowiednich dla danych gatunków roślin.