Siekiera to jedno z najstarszych narzędzi ręcznych – pierwsze znalezione okazy przypominające te produkowane obecnie są datowane na 10 000 lat p.n.e. – które zupełnie zmieniło bieg ówczesnej historii. Mimo niewielkich modyfikacji technicznych na przestrzeni kolejnych tysięcy lat, czy rodzaju materiałów użytych do produkcji, narzędzia te mają identyczną charakterystykę oraz cechy użytkowe, jak te sprzed wieków. Na rynku znajduje się jednak wiele rodzajów przeznaczonych do jednej, konkretnej pracy, warto poznać je wszystkie i wybrać model odpowiedni do zastosowań.
Czym jest siekiera i do czego służy?
Siekiera to tak naprawdę proste narzędzie ręczne, która składa się jedynie z dwóch elementów ściśle połączonych ze sobą – głowicy oraz trzonka. Oba elementy powinny być do siebie idealnie dopasowane w kwestii masy oraz wielkości i kątów, tylko wtedy będą mogły zapewnić odpowiednie warunki do efektywnej pracy.
Budowa trzonka nie wymaga szczególnych wyjaśnień – element ten, wykonany z reguły z mocnego drewna zaimpregnowanego lakierem na wypadek pracy w trakcie niekorzystnych warunków pogodowych, może być prosty lub lekko zakrzywiony, długi lub krótki, zawsze jednak wygląda praktycznie tak samo.
W kwestii głowicy jest zupełnie odwrotnie – różnice obejmują w zasadzie każdy jej element, poczynając od kształtu i wielkości obucha, poprzez czepiec, aż na ostrzu kończąc. Nie bez znaczenia dla wydajności pracy ma także budowa lica, jak i wymiary policzka oraz materiał wykonania głowicy. Zazwyczaj producenci proponują wielowarstwową stal hartowaną, która cechuje się bardzo dużą odpornością mechaniczną i brakiem ryzyka powstania ognisk korozji.
Znaczenie ma w zasadzie wszystko – wyprofilowanie styliska oraz głowicy, stosunek wagi jednego elementu do drugiego, sposób osadzenia głowicy czy nawet gatunek drewna, z którego wykonano trzonek. Co to wszystko oznacza? Że na rynku można znaleźć odpowiednią siekierę do obróbki praktycznie każdego materiału, małe, lekkie i kompaktowe, jak i duże i masywne.
[product id="485, 487, 488, 486"]
Najpopularniejsze siekiery na rynku
Dla wielu osób „siekiera” to określenie opisujące wyłącznie jedno narzędzie, które służy w jasno określonym celu – przeważnie do rąbania drewna lub karczowania gałęzi w lesie. Mimo iż jest to poniekąd prawda, gdyż wszystkie siekiery łączy to samo – obróbka tworzywa poprzez jego rąbanie – to tak naprawdę dzieli praktycznie wszystko. Poczynając od materiału, z którego został wykonany trzonek, aż na profilu ostrza kończąc. Co ważne, każdy aspekt ma znaczenie i może w ogromnym stopniu wpłynąć na efektywność całej pracy.
- Siekiera ciesielska
Siekierę ciesielską wyróżnia stosunkowo nieduża waga, krótki trzonek z prostym ostrzem oraz niewielka głowica, z tyłu której znajduje się młotek zamiast obucha. Głowica ma dość nietypowy kształt, gdyż jej stosunkowo szerokie ostrze mocno zwęża się w stronę trzonka, co ma umożliwić użytkownikowi możliwość trzymania siekiery za trzonek tuż przy samej głowicy. Dzięki temu możliwa jest praca bardzo precyzyjna, niezastąpiona w zawodzie stolarzy oraz osób zajmujących się montażem dużych konstrukcji drewnianych. Z kolei możliwość cięcia pod bardzo niewielkim kątem sprawia, że narzędzie sprawdzi się np. w carvingu.
- Siekiera do łupania i rozłupywania
Siekiery do łupania są wyposażone w bardzo długi trzonek, który w połączeniu z większą wagą samej głowicy zapewnia ogromną moc uderzeniową. Połączenie tych dwóch elementów znacznie zwiększa ostateczną prędkość ostrza, które dzięki temu jest w stanie spenetrować nawet najtwardsze materiały, w tym także łupać największe i najtwardsze kawałki drewna.
Siekiera do rozłupywania nieco różni się od modelu przeznaczonego do łupania – jest przede wszystkim zdecydowanie mniejsza, a tym samym mniej męcząca w trakcie wielogodzinnej pracy, jej głowica z kolei mocno rozszerza się w kierunku obucha. Dzięki temu po zagłębieniu ostrza w bryle drewno ulega pęknięciu, a tym samym odłupaniu. Na policzkach mogą znajdować się kliny, dzięki którym nawet zagłębioną w drewnie siekierę można z łatwością z niego wyjąć.
- Topory i toporki
Topór to specyficzna odmiana siekiery, która to mimo pewnych podobieństw do siekiery różni się od niej diametralnie. Do podstawowych różnic należy przede wszystkim konstrukcja, która w przypadku toporka opiera się na bardzo krótkim trzonku oraz niewielkiej głowicy, dzięki czemu sprawdzi się idealnie w trakcie survivalu lub hobbystycznego bushcraftingu. Topór z kolei jest nieco większy niż toporek, ma jednak identyczną konstrukcję, na którą składa się niedługie stylisko i stosunkowo duża głowica.
Tym, co wyróżnia toporek na tle siekiery, to możliwość pracy jednorącz, co jest szczególnie istotne dla rzeźbiarzy oraz niektórych stolarzy pracujących artystycznie. Toporkiem można odcinać niewielkie gałęzie, a toporem – ścinać grubsze kawałki drewna. Najmniejsze toporki niektórzy określają jako karczowniki – ważą przeważnie mniej niż 1000 gramów i służą głównie do usuwania krzewów oraz cienkich i niewielkich gałązek nawet w przydomowym ogrodzie.
- Siekiery kanadyjskie
Siekierę kanadyjską od tradycyjnej różni budowa głowicy – nie ma obucha, a drugie, identyczne ostrze, dzięki któremu można kontynuować pracę mimo stępienia się tej pierwszej. Z reguły znajdują wykorzystanie głównie w pracach profesjonalnych z uwagi na ich dość niską popularność, a także w pracach polowych, gdzie wymiana standardowej stępionej siekiery na nową jest w zasadzie niemożliwa bez powrotu do obozowiska oddalonego np. o kilka kilometrów.
- Siekiera uniwersalna
To siekiera standardowa, uniwersalna, a tym samym także wszechstronna w swoim zastosowaniu. Ma budowę łączącą wszystkie pozostałe – jest stosunkowo nieduża, ma średnią wagę oraz lekko zaokrąglone ostrze. Jej zaletą jest zatem to, że sprawdzą się dobrze do większości prac związanych z drewnem, lecz do żadnej nie będą wyborem idealnym ze względu na brak ścisłej specjalizacji. W rezultacie uniwersalne siekiery Celfast oraz innych marek są bardzo popularne wśród prywatnych osób, które planują je użytkować w wielu zupełnie różnych celach – zarówno do prac w ogrodzie, jak i do przycinania większych gałęzi czy obróbki drewna na opał.
FAQ:
- Jakie są podstawowe rodzaje siekier?
Na rynku znajdziemy kilka rodzajów siekier, w tym: ciesielskie, do łupania, do rozłupywania, siekiery kanadyjskie obosieczne, a także topory i toporki oraz najpowszechniejszą z nich wszystkich – uniwersalną. Każdy model, oczywiście poza ostatnim, ma ściśle określoną specjalizację, dzięki której sprawdzi się idealnie tylko w jednej pracy.
- Czym różnią się siekiery?
Siekiery różnią się wieloma parametrami, w tym przede wszystkim wielkością głowicy i długością trzonka, kształtem ostrza oraz zastosowaniem rozwiązań dodatkowych, w tym klinów na policzkach oraz zaczepów do wyciągania gwoździ z drewna. Różnice obejmują także materiał, z którego została wykonana głowica, jak i trzonek, np. kompozyt lub drewno.
- Do czego służą siekiery?
Siekiery mają wiele zastosowań – mogą służyć do łupania największych płatów drewna, do rozłupywania go na kilka mniejszych kawałków, do rzeźbienia w nim i obróbki artystycznej, a także do odcinania gałęzi w trakcie podróży po lesie lub prac w przydomowym ogrodzie.